Voor het succes van de onderzochte ondernemingen waaronder McDonald’s, Procter & Gamble, Boeing, IBM, Hewlett Packard enzovoort, onderscheidden de onderzoekers een achttal gemeenschappelijke kenmerken die ze aantroffen: Sterke actiegerichtheid Ofschoon veel van de onderzochte ondernemingen een analytische wijze van besluitvorming kennen, heeft dit toch geen verlammende werking tot gevolg. De wijze van werken wordt ge- • Tom Peters kenmerkt door: ‘Do it, fix it, try it’. 2 Het onderhouden van een innige relatie met de klant Als onderneming kun je veel leren van je klant en de meeste innovatieve ondernemingen krijgen de beste ideeën over de te ontwikkelen nieuwe producten van hun klanten. 3 Het creëren van ondernemerschap en zelfstandigheid Een van de belangrijkste problemen van grote organisaties is dat het hen ontbreekt aan datgene waarmee ze groot vergaderruimte zwolle zijn geworden namelijk: ‘innovatie’. De kunst is om innovatie groot te zijn en tegelijkertijd als klein te kunnen acteren. Daarom dient een ‘ondernemersklimaat’ geschapen te worden waarin werknemers met grote creativiteit werken aan vernieuwing. In een dergelijke cultuur zal ruimte moeten zijn voor het lanceren van ‘onorthodoxe’ ideeën en het maken van fouten niet worden afgestraft. 4 De werknemers zijn de belangrijkste bron voor productiviteit De ‘excellente’ ondernemingen zien hun werknemers als bron voor kwaliteit en productiviteit. Een van de belangrijkste uitgangspunten hierbij is ‘respect voor het individu’. Het gaat erom energie en talent uit mensen de halen. 5 Gedreven door waarden en overtuigingen Het is van groot belang dat een onderneming aangeeft waar zij voor staat, waar de onderneming goed in is en waarop iedere werknemer trots is. Alle ‘excellente’ ondernemingen beschikten over duidelijke waarden en namen het scheppen van waarden ook serieus. 6 ‘Schoenmaker blijf bij je leest’ Succesvolle ondernemingen storten zich niet in zaken waarvan ze geen verstand hebben. 7 Eenvoudige structuur met ondersteunende afdelingen van een beperkte omvang Alle ondernemingen hadden een eenvoudige en duidelijke organisatiestructuur dat wil zeggen geen matrixstructuur (zie hoofdstuk 9). En ook ondersteunende (staf) afdelingen zijn in omvang beperkt. 8 Het bestuur is zowel centralistisch als decentralistisch Veel ‘excellente’ ondernemingen worden zowel centralistisch als decentralistisch bestuurd. Zo worden deze ondernemingen aan de ene kant vanuit de top bijna ‘rigide’ bestuurd terwijl aan de andere kant afdelingen een grote mate van zelfstandigheid kennen gecombineerd met ondernemerschap en innovatiedrift.
De afgelopen jaren is gebleken dat als een onderneming (lange tijd) succesvol is geweest, dit geen garantie hoeft te vormen voor de toekomst. Zo werd IBM genoodzaakt om vanaf het eind van de jaren tachtig haar personeelsbestand nagenoeg te halveren. Van groot belang is dat ondernemingen voortdurend anticiperen op een sterk veranderende omgeving.