Macht heeft vier kenmerken: • Steun van een groep Het is een fabeltje dat bestuursvoorzitters altijd kunnen terugvallen op een team. Iedereen weet dat deze zogenaamde topteams zelden als een echt team functioneren: vanwege de druk van andere prioriteiten, de sterke wens om individuele verantwoordelijkheden te behouden, of gewoon uit trots. De raad van commissarissen blijkt in de praktijk wel een trouwe bondgenoot. • Symbolen Ze zijn het aas waardoor bestuurders zich voelen aangetrokken: een secretaresse, een naar eigen smaak ingerichte werkkamer, een vip-behandeling en aandacht in de media. • Uitstraling Dit is een magische eigenschap. Visie Visie is de zeldzaamste kantoorruimte huren eindhoven onder de eigenschappen van topmanagers. In de bestuurskamers zitten selfmade men, generaals die de troepen het veld in sturen, straatvechters die niet te beroerd zijn om klappen uit te delen, bruggenbouwers die iedereen in het bootje houden en pioniers – maar heel weinig visionairen. In macht zijn verschillende niveaus te onderscheiden. • Structuren beïnvloeden Dit is het laagste niveau van macht. Een organisàtie herstructureren is relatief eenvoudig. • Processen beheersen Het is moeilijker om processen te beheersen. • Denken veranderen Het derde niveau bestaat uit de macht om het denken te veranderen: scenario’s en innovaties die niet voor de hand liggen, maar grote impact kunnen hebben. • Het totale werk-en leefklimaat beïnvloeden Een sfeer scheppen waarin mensen zich energiek en prettig voelen.
Bron: Intermediair, septem�r 1998
Macht kan mits het positief wordt aangewend tot succesvol management leiden. Er is een kader voor de manager geschapen waarbinnen hij bevoegd is beslissingen te nemen. Deze beslissingsmacht is nodig om de organisatie te sturen naar de doelen die gesteld zijn. Twee machtstheorieën zijn hierbij van belang te weten het harmoniemodel en het partijenmodel.
Het harmoniemodel gaat ervan uit dat in een organisatie medewerkers harmoniemodel en of afdelingen aanwezig zijn die dezelfde belangen hebben, waardoor er sprake is van een harmonie. In de organisatie is een machtsevenwicht aanwezig, waardoor macht door de manager maar zelden gebruikt hoeft te worden om te komen tot een bepaalde afstemming. In het partijen- partijenmodel model daarentegen is geen sprake van een harmonie tussen de verschil
253
254 Deel b 1 Mensen en organisatie
lende medewerkers of afdelingen. Een organisatie bestaat hier uit medewerkers of afdelingen die conflicterende belangen hebben. De manager heeft macht nodig om de conflicterende belangen zo te sturen dat de ondernemingsdoelstellingen worden gerealiseerd. Het laatste model heeft een groot realiteitsgehalte, waardoor (het gebruiken van) macht in organisaties iets vanzelfsprekends is.