En dieren dan? Hebben dieren een bewustzijn? Hebben ze subjectieve ervaringen? Is het acceptabel om een paard te laten werken tot het neervalt van uitputting? Zoals we eerder al zagen, leren de biowetenschappen ons dat alle zoogdieren en vogels, en op zijn minst ook sommige reptielen en vissen, gevoelens en emoties hebben. Maar de modernste theorieën stellen ook dat gevoelens en emoties biochemische, gegevensverwerkende algoritmen zijn. We weten dat robots en computers gegevens verwerken zonder daar subjectieve gevoelens bij te hebben, dus misschien werkt het met dieren net zo? We weten bovendien dat zelfs bij mensen veel zintuiglijke en emotionele hersencircuits gegevens kunnen verwerken en handelingen kunnen initiëren zonder dat wij ons daarvan bewust zijn. Dus misschien zitten er achter al die sensaties en emoties die we aan dieren toeschrijven -honger, angst, liefde en trouw-alleen maar onbewuste algoritmen, en geen subjectieve ervaringen?2 Deze theorie werd aangehangen door René Descartes, de vader van de moderne filosofie. Descartes beweerde in de zeventiende eeuw dat alleen mensen voelen en verlangen, en dat conference room eindhoven alle andere dieren geestloze automaten zijn, vergelijkbaar met robots of koffieautomaten. Als een man een
hond schopt, voelt de hond niets. De hond krimpt automatisch ineen en jankt, als een zoemende automaat die een kop koffie maakt zonder iets te voelen of willen. In de tijd van Descartes was dit een alom geaccepteerde theorie. Zeventiende-eeuwse artsen en geleerden ontleedden zonder verdoving en zonder scrupules levende honden om te kijken hoe hun organen werkten. Daar was volgens hen niets mis mee, net zoals er voor ons niets mis mee is om een koffieautomaat open te schroeven en het raderwerk aan de binnenkant te bekijken. Begin eenentwintigste eeuw zijn er nog steeds zat mensen die volhouden dat dieren geen bewustzijn hebben of hoogstens een heel ander, inferieur soort bewustzijn. Om uit te maken of dieren een bewustzijn hebben dat op het onze lijkt, moeten we eerst iets meer weten over de werking van de geest en wat voor rol die speelt. Dat zijn extreem moeilijke vraagstukken, maar het is zeker de moeite waard om er wat tijd aan te besteden, aangezien de geest verderop in dit boek een hoofdrol zal krijgen. We kunnen de implicaties van nieuwe technologieën als kunstmatige intelligentie nooit volledig begrijpen als we niet weten wat de geest is. Laten we het specifieke vraagstuk van de dierlijke geest dus nog even opzijleggen en bekijken wat de wetenschap weet over de geest en het bewustzijn in het algemeen. We zullen ons richten op voorbeelden uit conference room rotterdam onderzoek naar het menselijke bewustzijn – dat iets toegankelijker voor ons is – en later terugkomen op het dier en ons afvragen of wat voor mensen opgaat ook opgaat voor onze harige en gevederde achterneven.