Vergelijkbare conclusies

Vergelijkbare conclusies zijn getrokken door gedragseconomen, die willen weten hoe mensen economische beslissingen nemen. Of, om precies te zijn, wîé die beslissingen neemt. Wie besluit een Toyota te kopen in plaats van een Mercedes, op vakantie naar Parijs te gaan in plaats van naar Thailand en om te investeren in Zuid-Koreaanse schatkistcertificaten in plaats van in de Sjanghaise effectenbeurs? De meeste experimenten hebben aangetoond dat er geen ondeelbaar zelf is dat dit soort beslissingen neemt. Het is eerder zo dat ze voortvloeien uit een winkel huren utrecht potje touwtrekken tussen verschillende, vaak tegenstrijdige innerlijke entiteiten. Eén baanbrekend experiment is uitgevoerd door Daniel Kahneman, die in 2002 de Nobelprijs voor Economie kreeg. Kahneman vroeg een groep vrijwilligers mee te doen aan een drievoudig experiment. In het ‘korte’ onderdeel van het experiment hielden de vrijwilligers een minuut lang hun hand in een bak water van i4°C, wat zo onaangenaam is dat het bijna pijnlijk wordt. Na zestig seconden mochten ze hun hand er weer uit halen. In het ‘lange’ onderdeel legden vrijwilligers hun andere hand in een andere bak water, eveneens met een temperatuur van i4°C. Maar na zestig seconden werd er stiekem warm water in de bak gepompt, waardoor de temperatuur ietsje steeg tot i5°C. Dertig seconden later mochten ze hun hand eruit halen. Sommige vrijwilligers deden eerst het ‘korte’ gedeelte, andere begonnen met het ‘lange’ onderdeel. In beide gevallen kwam exact zeven minuten na het afsluiten van beide onderdelen het derde, belangrijkste deel van het experiment. De vrijwilligers kregen te horen dat ze een van de twee onderdelen moesten herhalen. Ze mochten zelf kiezen welk deel. Maar liefst tachtig procent wilde liever het ‘lange’ experiment herhalen, omdat ze zich dat herinnerden als minder pijnlijk. Dit koudwaterexperiment is zo simpel, maar de implicaties ervan laten het liberale wereldbeeld schudden op zijn grondvesten. Het onthult het bestaan van minstens twee verschillende zelven in één persoon: het ervarende zelf en het verhalende zelf. Het ervarende zelf is ons bewustzijn van moment tot moment. Voor het ervarende zelf is het logisch dat het ‘lange’ deel van het koudwaterexperiment erger was. Eerst word je zestig seconden lang blootgesteld aan water van i4°C, wat net zo onaangenaam is als het ‘korte’ gedeelte, en dan moet je nog eens dertig seconden doorbijten met water van i5°C, wat net ietsje minder erg is, maar nog steeds verre van aangenaam. Voor het ervarende winkel huren amsterdam zelf is het ondenkbaar dat het toevoegen van een lichtelijk onaangename ervaring aan een zeer onaangename ervaring het hele voorval aantrekkelijker kan maken.